استلزامات یگانه‌انگاری درباره اصل‌منشأ در اندیشه پیش‌سقراطیان

نویسنده

  • علی ملک محمدی دانشجوی دکترای فلسفه قدیم و قرون وسطی، دانشگاه شهید بهشتی، تهران، ایران.
چکیده مقاله:

هدف این مقاله پی‌جویی چگونگی تبیین نسبت واحد و کثرات در تفکر نخستین فلاسفه پیش‌سقراطی است. بحث از واحد/کثرات به طور خاص در بحث از نسبت اصل‌منشأ واحد و چگونگی پیدایش موجودات به‌عنوان کثرات مبتنی بر آن اصل‌منشأ مطرح می‌شود. نخستین فلاسفه پیش‌سقراطی پس از پذیرش اصل‌منشأ واحد، به روش‌های مختلف برای تبیین نسبت واحد/کثرات کوشیدند. این تبیین‌ها را می‌توان در سه جریان اصلی طبقه‌بندی کرد: 1. تالس، آناکسیمینس و آناکسیماندر هم اصل‌منشأ واحد و هم کثرات یا موجودات را می‌پذیرند؛ 2. علی‌رغم پذیرش وجود واحد/کثرات، فهم کسنوفانسی و هراکلیتوسی از اصل‌منشأ واحد به‌گونه‌ای به این تشخیص می‌انجامد که وضع اصل‌منشأ واحد با پذیرش کثرات همساز نیست؛ 3. پارمنیدس اصلی‌ترین نماینده جریان سوم است که در آن وجود کثرات مطلقاً نفی می‌شود. نشان خواهیم داد که در این سه جریان، مفاهیم «واحد»، «کثرات» و «نسبت واحد و کثرات» چگونه بسط و تحول می‌یابد و زمینه را برای شکوفایی حداکثری رویکرد یگانه‌انگارانه به اصل‌منشأ تدارک می‌بیند.

برای دانلود باید عضویت طلایی داشته باشید

برای دانلود متن کامل این مقاله و بیش از 32 میلیون مقاله دیگر ابتدا ثبت نام کنید

اگر عضو سایت هستید لطفا وارد حساب کاربری خود شوید

منابع مشابه

جامعیت و برتری اندیشه امام خمینی ( ره) درباره ارکان دولت بر اندیشه "دولت مدرن"

نحوه نگرش امام خمینی به مساله حکومت و نظام سیاسی و تاثیر دیدگاه سنتی یا مدرن بر نگرش ایشان همواره مورد توجه اندیشمندان و صاحبنظران بوده است؛ به طوری که برخی نگرش امام به دولت را سنتی و برخی دیگر مدرن می‌دانند. برای بررسی دقیق نگرش امام در این خصوص، یکی از بهترین شیوه‌ها، بررسی موضع امام درباره ارکان و عناصر اصلی تشکیل دهنده "دولت مدرن" یعنی حاکمیت، حکومت، سرزمین و ملت است. این بررسی جامعیت و بر...

متن کامل

بررسی اندیشه سیاسی شریف رضی درباره خلافت اسلامی

نگاه فقهای شیعه به مسأله مشروعیت حاکمان اسلامی، یکی از موضوعات مهم در فقه سیاسی شیعه‌ است. فقهای شیعه در باب مشروعیت، این حق را فقط برای ائمه معصوم بعد از پیامبر قائل هستند. لذا بعد از دوره حضور ائمه، یکی از مسائلی که همواره دغدغه فقهای شیعه قرار گرفته، نحوه تعامل یا تقابل آن‌ها با حاکمان مسلمان بوده است. بعد از دوره حضور ائمه، اولین برخورد فقهای میانه با این مسأله در دوره عباسی اتفاق افتاد. در...

متن کامل

مقایسه اندیشه سیاسی شهید مطهری و دکتر شریعتی درباره روحانیت

ین مقاله با بررسی اندیشة سیاسی شهید مرتضی مطهری و دکتر علی شریعتی به عنوان دو متفکر اسالمی در حوزة روحانیت، بر این فرض استوار است که آنها علیرغم وجود اختالفهایی در حوزة روحانیت، در نقطة مقابل یکدیگر نیستند. در این تحقیق، درصدد پاسخگویی به این سؤال هستیم که چه تفاوتها و شباهتهایی بین اندیشة سیاسی این دو اندیشمند در حوزة روحانیت وجود دارد. نتایج تحقیق، این نکته را آشکار میکند که اندیشة سیاسی شهید...

متن کامل

سنجش استلزامات تبعیت فلسفه سیاسی از فلسفه نظری در اندیشه فارابی

چکیده: پرسشی که این رساله با آن مواجه است بررسی نسبت فلسفه سیاسی فارابی با فلسفه نظری اوست. هم چنین بررسی این نکته که این نسبت چه تاثیری را بر شکل گیری و ساختار و محتوای فلسفه سیاسی فارابی به جا گذاشته است. در بررسی های صورت گرفته در این رساله با ابتناء به مبحث "قیاس" به عنوان مبانی نظری بحث و با اتکا به مفهوم "نقل" به معنای "انتقال" در منطق فارابی و هم چنین با استفاده از تحلیل محتوای آثار او ...

15 صفحه اول

نقدی بر اندیشه جابری درباره شیعه

محمد عابد جابری، متفکر معاصر مغرب عربی، در پروژه فکری خود، اندیشه شیعه را زاییده نظریات هرمسی و افکار گنوسی - غیرعقلانی- می داند. وی با بهره گیری از روش هایی همچون ساختارگرایی و گفتمانی، و ارائه شواهد تاریخی، در تلاش برای کشف این رابطه است. با توجه به اینکه از منظر جابری، اندیشه گنوسی مانعی بزرگ در راه وصول به عقلانیت و پیشرفت در عالم اسلام است، تفکرهای عرفانی، شیعی و... عامل انحراف اندیشه در ج...

متن کامل

تبیین چیستی نهاد و استلزامات آن در علوم اجتماعی

رویکرد نهادگرایی در دانش اقتصاد از مهم‌ترین نحله‌های این دانش است که قدمت آن به اوائل قرن بیستم می‌رسد. از آن زمان تاکنون مسأله چیستی نهاد و تبیین آن مورد توجه فیلسوفان علوم اجتماعی و از جمله فیلسوفان علم اقتصاد بوده است. توجه به ویژگی‌های نهاد در دو رویکرد نهادگرایی متقدم و نهادگرایی متأخر و تبیین آنها در این نوشتار مورد بررسی قرار گرفته و در آن به عناصر «عادت»، «وابستگی نهادها به افراد»، «شکل...

متن کامل

منابع من

با ذخیره ی این منبع در منابع من، دسترسی به آن را برای استفاده های بعدی آسان تر کنید

ذخیره در منابع من قبلا به منابع من ذحیره شده

{@ msg_add @}


عنوان ژورنال

دوره 5  شماره 1

صفحات  41- 60

تاریخ انتشار 2018-04-21

با دنبال کردن یک ژورنال هنگامی که شماره جدید این ژورنال منتشر می شود به شما از طریق ایمیل اطلاع داده می شود.

میزبانی شده توسط پلتفرم ابری doprax.com

copyright © 2015-2023